Kremlin’den yapılan açıklamada, Moskova ve Tahran’ın üç yıllık hazırlık sürecinin ardından “kapsamlı stratejik ortaklık” anlaşmasını birkaç gün içinde imzalayacağını duyurdu.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17 Ocak’ta İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile geniş kapsamlı bir görüşme yapacak. Görüşmenin sonunda liderler, kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasını imzalayacak ve basına açıklamalarda bulunacak.
Anlaşma, her iki tarafın da uzun süre üzerinde çalıştığı ve iki ülke arasındaki ilişkileri “önümüzdeki on yıllar” boyunca düzenleyecek bir belge olarak nitelendiriliyor.
Şark’ul-Awsat’ta yer alan habere göre Rusya ve İran arasındaki “gizli ziyaretlerin” ortak anlayışları güçlendirdiği ve gelecek dönem için ortak çalışma zemini hazırladığı bildirildi.

TİCARET VE SAVUNMADA İŞ BİRLİĞİ
Putin ve Pezeşkiyan’ın, Moskova-Tahran ilişkilerini daha da genişletme seçeneklerini ele alması bekleniyor. Görüşmeler, ticaret, yatırım, ulaşım, lojistik ve insani alanlarda iş birliğini güçlendirme konularına odaklanacak.
Ayrıca, bölgesel ve uluslararası meseleler de gündeme gelecek. Ancak en çok dikkat çeken nokta, uzun zamandır beklenen stratejik anlaşmanın imzalanması olacak.
ZORLU HAZIRLIK SÜRECİ
Moskova ve Tahran, mevcut iş birliği anlaşmasının yerine geçecek yeni bir belge hazırlığına 2022’nin başında başlamıştı. Ancak süreç, her iki tarafın endişeleri nedeniyle birçok kez sekteye uğradı. İran, anlaşmanın Batı ile ilişkilerini normalleştirme çabalarını engellememesini isterken, Rus tarafı Tahran’a güven konusunda çekinceler taşıyordu.

İran’da bazı kesimler, Rusya’ya güvenmenin faydasını sorgularken, Moskova’nın İsrail de dahil olmak üzere diğer taraflarla dengeli ilişkiler kurma çabaları eleştirildi. Ancak bu zorluklar zamanla aşıldı ve Ağustos ayında anlaşmanın nihai taslağının tamamlandığı duyuruldu.
SAVUNMA MADDESİ VE GİZLİ GÖRÜŞMELER
Yeni anlaşmada dikkat çeken yeniliklerden biri, taraflar arasında bir savunma iş birliği maddesinin yer alması. Bu madde, Rusya’nın geçtiğimiz yıl Kuzey Kore ile yaptığı benzer bir anlaşmadaki savunma taahhütlerini hatırlatıyor.
Anlaşmanın duyurulması, İran’ın önde gelen yetkililerinden Ali Laricani’nin son haftalarda Moskova’ya gerçekleştirdiği gizli ziyaretlerle ilişkilendiriliyor. Batılı istihbarat kaynaklarına göre, bu ziyaretler İran’ın askeri iş birliğini genişletme ve nükleer programı için Moskova’dan destek alma çabalarını içeriyordu.

İran, Rusya’dan savunma sistemlerinin onarımı, savaş uçağı tedariki ve müttefik grupların silahlandırılmasında destek bekliyor. Öte yandan, Rusya’nın da Ukrayna’daki savaşta İran yapımı insansız hava araçlarını aktif olarak kullandığı biliniyor.
Moskova ve Tahran arasındaki bu derinleşen iş birliği, her iki ülkenin uluslararası baskılara karşı stratejik bir duruş geliştirme çabası olarak değerlendiriliyor. Ancak bu gelişme, bölgesel ve küresel denklemleri daha da karmaşık hale getirebileceği bildiriliyor.
Kevser Karatosun / gazetevirgul.com