Rusya ile Batı arasında süren askeri savaştan daha az şiddetli olmayan gizli bir savaş da dijital sahada sürüyor. Bu savaşın cephesi ülkelerin toprakları değil, sosyal medyası ve silahları da sosyal medya içerik üreticileri. Aynı zamanda özellikle hamle yapan taraf olan Rusya’nın kullandığı postmodern taktikler.
Rusya, bu savaşta hamle olarak büyük Batılı medya kuruluşlarının ve bakanlıkların web sitelerini hacklemekle yetinmedi; aynı zamanda, en son yapay zeka ve dijital robot teknolojileriyle donatılmış Avrupalı içerik üreticilerinden oluşan bir ordu kurmayı hedefledi.
Son dönemde Rus propagandası, İngiliz Guardian ve Alman Der Spiegel gazeteleri de dahil olmak üzere, 17’den fazla tanınmış Batılı medya kuruluşunun kimliğini taklit etti. Ayrıca, NATO, Alman polisi, Fransız Dışişleri Bakanlığı ve Beyaz Saray Sözcüsü gibi resmi kurumların kimliklerini de taklit etmeyi başardı.
Batılı istihbarat raporlarına göre, Rusya bu sahte kimlikler aracılığıyla Avrupa ve genel olarak Batı kamuoyuna çeşitli mesajlar iletti. Bu mesajlar bazen Ukrayna’ya yapılan yardımlarla, bazen çiftçi protestolarıyla, bazen Gazze’deki savaşla ve bazen de Paris Olimpiyatları ile ilgiliydi.
AVRUPA’YI KORKUTAN TEHDİT: SOSYAL MEDYA VE İÇERİK ÜRETİCİLER
Avrupa’yı şu anda en çok endişelendiren şey, Rusya’nın sosyal medya platformlarına odaklanması ve Avrupa kamuoyunu etkilemek amacıyla Avrupalı influencerları ve içerik üreticilerini kendi propagandası için işe alması.
RUSYA, AVRUPALILARI NASIL İŞE ALIYOR?
Al-Jazeera’da yer alan habere göre, Fransız Le Monde gazetesinin 18 Aralık’ta yayımladığı bir araştırma, Rusya’nın Batı ile medya savaşında yöntemlerini geliştirdiğini ortaya koydu. Sadece web sitelerini hacklemek veya ajan yerleştirmekle kalmayan Rusya, Twitter, bloglar, YouTube ve diğer sosyal medya platformlarındaki içerik üreticileriyle doğrudan iletişime geçmeye başladı.
Gazete, Fransız istihbarat kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Kremlin’e yakın kişilerin 2 binden fazla Avrupalı içerik üreticisiyle iletişime geçtiğini ve bunlardan yaklaşık 20’sinin –9’u Fransız olmak üzere– Kremlin ile iş birliği yapmayı kabul ettiğini belirtti. Bu kişiler, Rusya yanlısı propagandayı yaymak için anlaşmalar yaptı.

Araştırmaya göre, Fransa, 2022 baharından itibaren –Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden kısa bir süre sonra– geniş çaplı manipülasyon kampanyaları tespit etti. Bu kampanyaların amacı, Ukrayna’da yaşananlara Batı’nın müdahalesinin sonuçları konusunda Avrupa kamuoyunu korkutmaktı.
LE MONDE: RUSYA, AVRUPALI İNFLUENCERLARI PROPAGANDA İÇİN KULLANIYOR
Fransız Le Monde gazetesine göre, Kremlin’e yakın çevreler, Rus propagandasının unsurlarını içeren videolar yayınlamaları karşılığında Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde TikTok ve Instagram platformlarını kullanan yaklaşık 20 içerik üreticisine ödeme yaptı. Bu videolar, özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ordusunun gücünü ve Ukrayna’nın müttefiklerinin çatışmaya dahil olması durumunda bir dünya savaşı çıkma tehlikesini vurguluyordu.
Haberde, Rusya tarafından işe alınan influencerların İspanya, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya ve Fransa’ya dağıldığı belirtildi. Bu kişiler, yayınladıkları videolar karşılığında miktarı açıklanmayan ödemeler aldı.
FRANSA’DA RUSYA DESTEKLİ PROPAGANDACILAR
Le Monde, Fransız istihbarat kaynaklarının, Rusların Fransa’daki bazı influencer isimleri nasıl işe aldığını ve onlara video içerikleri karşılığında ödeme yaptığını ortaya koyduğunu bildirdi. Bu videoların bazılarının Fransa’nın güneyinde çekildiği ve bir videonun 6 milyondan fazla paylaşım aldığı ifade edildi.
FRANSIZ HÜKÜMETİNDEN AÇIKLAMA
Le Monde’un bu raporu yayımladığı gün, Fransız Dijital İşlerden Sorumlu Bakan Jean-Noël Barrot, Rusya’nın Fransa dahil birkaç Avrupa ülkesindeki sosyal medya influencerlarını manipüle ettiğine dair hükümetin elinde bilgiler olduğunu duyurdu. Barrot, konuyla ilgili soruşturmaların sürdüğünü belirtti.
Bakan, içerik üreticileri ve sosyal medya kullanıcılarını, paylaştıkları içeriklere karşı daha dikkatli olmaya çağırarak, bu tür manipülasyonların Avrupa kamuoyu üzerindeki etkileri ve ulusal güvenlik tehditleri konusunda uyarıda bulundu.

RUS PROPAGANDASININ HEDEFLERİ
Amerikan NPR ağı tarafından yayımlanan “2024’te Rus Propagandası Böyle Görünüyor” başlıklı bir çalışmaya göre, Rusya yanlısı sosyal medya hesapları, göç ve Gazze’deki savaşla ilgili üniversitelerdeki protestolar gibi bölücü siyasi konuları öne çıkararak bu hikayeleri büyütüyor.
2024 HEDEFİ; SEÇİM VE KÜRESEL ETKİNLİKLER
Çalışmada, 2024 yılının yoğun bir seçim yılı olması nedeniyle, Rusya’nın Batı’ya yönelik propagandasını artırdığı belirtiliyor. Hedefler arasında:
Amerika Birleşik Devletleri seçimleri,
Avrupa’daki seçimler ve
Paris Olimpiyatları bulunuyor. Bu tespitler, istihbarat yetkilileri, internet araştırmacıları ve teknoloji şirketlerinin verilerine dayanıyor.
Mayıs 2024’te, ABD İstihbarat Direktörü Avril Haines, Senato’daki bir oturumda yaptığı açıklamada, Rusya’nın ABD seçimleri için en aktif yabancı tehdit olduğunu ifade etti.
RUS PROPAGANDASININ STRATEJİLERİ
Araştırmayı hazırlayan Shannon Bond’a göre, Rusya’nın müdahale operasyonları birçok farklı yöntem barındırıyor. Rusya, yeni yapay zeka araçlarını da kullanarak birçok konuyu hedef alıyor. Ancak bu operasyonlar tutarlı temalarla tek bir amaç doğrultusunda ilerliyor. Propagandanın ana hedefleri şöyle sıralanıyor:
- Ukrayna’ya verilen desteği azaltmak: Kamuoyunun Ukrayna’ya karşı desteğini kırmayı amaçlıyor.
- Demokratik kurumların itibarını zedelemek: Batı’da demokrasiye olan güveni sarsmaya çalışıyor.
- Seçmenleri etkilemek ve bağlı oldukları fikirleri değiştirmek: Özellikle seçim dönemlerinde seçmenlerin kararlarını yönlendirmeyi hedefliyor.
- Batılı yetkililerin itibarını sarsmak: Önemli liderleri ve kurumları kötüleyerek onları etkisiz hale getirmeye çalışıyor.
- Mevcut siyasi bölünmeleri istismar etmek: Batı’daki siyasi çatışmaları büyüterek toplumsal uyumu bozmayı amaçlıyor.
- Rusya yanlısı siyasi bir sınıf oluşturmak: Etkisini uzun vadede artıracak, Rusya’ya yakın siyasetçiler yetiştirmeyi hedefliyor.

Bu stratejiler, Rusya’nın görevlendirdiği kişiler tarafından hem geleneksel medya hem de dijital platformlar üzerinden koordineli bir şekilde uygulanıyor.
Kevser Karatosun / gazetevirgül.com