ABD’li şirketlerin yüzde 30’u üretim ve tedarik süreçlerini Çin dışına taşıyor. Trump dönemi politikalarının etkisiyle artan ticaret gerilimleri, küresel tedarik zincirlerini yeniden şekillendiriyor.
ABD’li şirketler, Trump dönemi ticaret politikalarının etkisiyle Çin’den çıkmak istiyor. Çin’deki Amerikan Ticaret Odası’nın (AmCham) 2024 yılına ait anketi, ABD’li şirketlerin Çin’deki varlıklarını gözden geçirdiğini ortaya koydu. Ankete katılan firmaların %30’u, artan jeopolitik gerilimler nedeniyle üretimlerini başka ülkelere taşımaya başladığını ya da alternatif kaynaklar aradığını belirtti. Bu oran, 2020’de %15 seviyesindeyken son dört yılda iki katına çıkmış durumda.
Tedarik zincirlerinde değişim
AmCham Çin Başkanı Michael Hart, ABD-Çin arasındaki gerilimlerin, şirketlerin tedarik zincirlerini daha güvenli ve çeşitlendirilmiş hale getirme çabalarını hızlandırdığını söyledi. Hart, “İkili yatırımların artacağına dair bir işaret göremiyoruz. Şirketler, Çin dışına yönelirken, Pekin’in yatırım politikalarını gözden geçirmesi gerekiyor” dedi. Trump dönemi korumacı politikalarına dikkat çeken uzmanlar, bu sürecin ABD-Çin ticaret ilişkilerini daha da zorlaştırabileceğini ifade ediyor. ABD, Çin mallarına yönelik yeni bir %10’luk gümrük vergisini 1 Şubat itibarıyla devreye almayı planlıyor. Özellikle Pekin’in sentetik opioid fentanil öncüllerini durdurmaması, yeni ticaret yaptırımlarını tetikleyebilir. Bu politikaların, Amerikan şirketlerinin taşınma kararlarını hızlandırdığı ve küresel tedarik zincirlerinde kalıcı değişimlere yol açtığı belirtiliyor.
Şirketler neden çıkıyor?
Çin’den taşınmayı düşünen şirketlerin %44’ü bu kararın ardında ABD-Çin ticaret gerilimlerini gösteriyor. Ekonomik baskılar ve politik belirsizlikler, firmaların Vietnam, Hindistan ve Meksika gibi alternatif üretim merkezlerine yönelmesine neden oluyor. Çin, ekonomik cazibesini koruyabilmek adına yatırım politikalarını yeniden gözden geçirmek zorunda. Uzmanlar, ticaret gerilimlerinin sadece iki ülkeyi değil, küresel tedarik zincirlerini ve ekonomik dengeleri de derinden etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
Sinan SAYGI / gazetevirgul.com